Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών
Ο Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών αποτελεί εξωδικαστική διαδικασία ρύθμισης χρηματικών οφειλών προς Χρηματοδοτικούς Φορείς, το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης . Αποσκοπεί να παρέχει στους πιστωτές τη διαμόρφωση των προτάσεων ρύθμισης των οφειλών του κάθε οφειλέτη με σκοπό να αποφύγουν την πτώχευση. Παρέχεται δηλ. η δυνατότητα για την αναδιάρθρωση όλων των οφειλών , θέτοντας ως ανώτατο όριο του αριθμού των δόσεων των οφειλών , για πρώτη φορά, προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης τις 240 δόσεις και προς τους Χρηματοδοτικούς Φορείς έως 420 δόσεις.
Η διαδικασία ένταξης στον εξωδικαστικό μηχανισμό μπορεί να ξεκινήσει με πρωτοβουλία είτε του οφειλέτη είτε των Χρηματοδοτικών Φορέων. Εφόσον την διαδικασία την ξεκινήσουν οι πιστωτές κοινοποιούν στον οφειλέτη με email ή δικαστικό επιμελητή ή συστημένη επιστολή πρόσκληση για την εξωδικαστική αναδιάρθρωση των οφειλών του εκάστοτε οφειλέτη για να υποβάλλει αίτηση στην πλατφόρμα της ΕΓΔΙΧ έως 45 ημερολογιακές ημέρες.
Δικαίωμα να υποβάλλει αίτηση έχει κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα .
Επίσης, δεν επιτρέπεται να υποβληθεί αίτηση εφόσον :
1) τουλάχιστον το 90% των συνολικών οφειλών του οφειλέτη οφείλεται σε έναν χρηματοδοτικό φορέα ή το σύνολο των οφειλών του να μην υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ.
2) Ο οφειλέτης να έχει υποβάλει αίτηση εξυγίανσης ή για την κήρυξη του σε πτώχευση κλπ εκτός εάν έχει υπάρξει έγκυρη παραίτηση του . Επίσης και όσοι έχουν υπαχθεί στον Ν. 3869/10 .
3) Έχει τεθεί σε λύση ή εκκαθάριση .
4) Έχει εκδοθεί οριστική απόφαση στις παραπάνω περιγραφόμενες περιπτώσεις.
5) Έχει καταδικασθεί με αμετάκλητη απόφαση για τα αδικήματα φοροδιαφυγής , υπεξαίρεσης , χρεοκοπίας , λαθρεμπορίας κλπ .
6) Δεν επικαλείται γεγονότα από τα οποία να προκύπτει η επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης τουλάχιστον 20 % .
Η υποβολή της αίτησης συνεπάγεται άρση του φορολογικού και Τραπεζικού απορρήτου και επίσης άρση των ανωτέρω για τον/την σύζυγο. Δεν συνιστά δηλ. σπουδαίο λόγο για την καταγγελία των διαρκών συμβάσεων. Μετά την υποβολή της αίτησης οι πιστωτές δύνανται να καταθέσουν πρόταση ρύθμισης. Ως πλειοψηφία αυτής νοείται το 60 % του συνόλου των απαιτήσεων. Επίσης μπορεί να υποβληθεί και αίτημα για διαμεσολάβηση . Αν δεν υπογραφεί η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών εντός 2 μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης η διαδικασία θεωρείται περατωθείσα ως άκαρπη . Η διαδικασία καλύπτεται από εμπιστευτικότητα και εχεμύθεια . Τα αποτελέσματα της υποβολής της αίτησης στο πλαίσιο του εξωδικαστικού μηχανισμού έχουν ως συνέπεια να αναστέλλονται τα αναγκαστικά μέτρα και η διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης. Μετά την υπογραφεί της σύμβασης αναδιάρθρωσης δεν επιτρέπεται επίσπευση της αναγκαστικής εκτέλεσης.
Στον εξωδικαστικό μηχανισμό η σύμβαση γίνεται αποδεχτεί και από το Δημόσιο ή τον Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης εφόσον ικανοποιούνται σωρευτικά μια σειρά προϋποθέσεων. Η διαγραφή βασικής οφειλής προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης δεν επηρεάζει τα ασφαλιστικά δικαιώματα τρίτων. Η κατάρτιση συμβάσεων αναδιάρθρωσης οφειλών με το Δημόσιο αναστέλλει την λήψη αναγκαστικών μέτρων και την διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης καθώς επίσης και την ποινική δίωξη για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο. Το ίδιο συμβαίνει και με τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης. Συνάπτοντας σύμβαση αναδιάρθρωσης συνεπάγεται την αυτοδίκαιη κατάργηση προηγούμενων ρυθμίσεων για τις οφειλές που υπάγονται στην σύμβαση αναδιάρθρωσης. Ο οφειλέτης υποχρεούται να τηρεί την ρύθμιση και να καταβάλει το σύνολο των δόσεων. Με την καταβολή του συνόλου των οφειλόμενων δόσεων ολοκληρώνεται επιτυχώς η ρύθμιση και αποσβήνεται το τμήμα της απαίτησης που υπερβαίνει το ποσό της ρύθμισης. Αυτό γίνεται με την επιφύλαξη τυχόν δικαιωμάτων του κάθε πιστωτή έναντι συνοφειλετών ή εγγυητών ή δικαιώματα των πιστωτών με επιφύλαξη κυριότητας. Εάν δεν τηρηθεί η σύμβαση αναδιάρθρωσης και καθυστερήσει ο οφειλέτης την καταβολή 3 τουλάχιστον δόσεων ως προς τους πιστωτές αυτοί δικαιούνται να καταγγείλουν την σύμβαση αναδιάρθρωσης. Αυτό σημαίνει ότι ο οφειλέτης χάνει την ρύθμιση και δύναται να κινηθεί ο κάθε πιστωτής εναντίον του οφειλέτη.
Επισημαίνεται ότι σε κάποιες περιπτώσεις θα επιδοτηθούν τα δάνεια που αφορούν την πρώτη κατοικία καταβάλλοντας το Δημόσιο για 5 έτη έως 210 ευρώ το μήνα .
Στον εξωδικαστικό εντάσσονται μεταξύ άλλων και οφειλές που δεν είναι ακόμα σε καθυστέρηση με την προυπόθεση όμως ότι έχουν υποστεί μείωση 20 % της οικονομικής τους κατάστασης.
Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός είναι μια προσωποπαγής ρύθμιση για τον κάθε οφειλέτη και προϋποθέτει να ενταχθούν σε αυτόν βιώσιμες επιχειρήσεις οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν θα χειροτερεύσουν την θέση των πιστωτών, απλά θα ρυθμίσουν τις υφιστάμενες οφειλές δίνοντας παράλληλά τον κατάλληλο χρόνο για να ορθοποδήσει ο εκάστοτε οφειλέτης. Ο Νόμος 4738/20 εμπεριέχει εκτός από τον εξωδικαστικό Μηχανισμό την εξυγίανση καθώς και την πτώχευση.